คิ้ว ส่วนสัมพันธ์กับดวงตาและใบหน้า

คุณหมอคะ อยากทำตา หนังตาตกมา”

เป็นหนึ่งคำขอที่พบบ่อยในวงการศัลยกรรม ซึ่งคนไข้มักจะอธิบาย หรือบรรยายยืดยาว เพื่อให้แน่ใจว่าคุณหมอเข้าใจปัญหา ไม่ว่าจะตาบน บวมฉุ ชั้นตาต่ำเตี้ยลง มีหนังห้อยย้อยอยู่ทางด้านหางตา มันดูไม่สวย มันไม่เหมือนตอนสาวๆ

คำตอบที่มักได้รับจากแพทย์  ซึ่งก็ตรงกับความคาดหวังของคนไข้ และคาดเดาคำตอบนั้นได้ไม่ยาก คือ “ต้องทำตาบนหรือผ่าตัดตาบน”

การผ่าตัดตาบนที่ว่านี้จะทำอะไรบ้าง ตัดหนังที่มันห้อยมันย้อยออก  และอะไรต่อมิอะไรที่อยู่ใต้ผิวหนัง ที่ทำให้ดูบวมฉุ ก็ตัดออกให้หมด ซึ่งคนไข้มักคิดว่าในนั้นต้องมีไขมันเยอะมาก จึงต้องการทำชั้นตาให้ใหม่  ทำให้มองเห็นชั้นชัดๆเลย 

แต่คำตอบถึงวิธีการเหล่านี้ต้องระวังอย่างยิ่ง  เพราะผลการผ่าตัดที่ตามมาอาจไม่ได้ทำให้ดูดีขึ้น หรือมีความสุขมากขึ้นอย่างที่คิด 

ถ้าประเด็นต่างๆดังต่อไปนี้ ตรงกับคุณ การผ่าตัดตาบน คงไม่ใช่ทางเลือกที่จะนำไปสู่ความสำเร็จ

  • เมื่อคุณเลิก(ยก)คิ้วขึ้นสูง ตาบนไม่มีหนังตาเกิน ชั้นตาดูสวยถูกใจ ไม่บวมฉุ

  • เมื่อคุณเลิก(ยก)คิ้วขึ้นสูง คุณเห็นว่าตัวเองดูดีขึ้นทั้งที่ตาบนและลักษณะคิ้ว แต่เมื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อใบหน้าส่วนบนเต็มที่ จนคิ้วตกต่ำลงมาเต็มที่แล้ว คุณกลับไม่ชอบหน้าตาตัวเองเลย มันทำให้ดูเศร้า ดูแก่และดูเหนื่อย

  • คุณไม่ได้อยากมีชั้นตาใหม่ ชอบชั้นตาเดิมอยู่แล้วว อย่าเปลี่ยนอะไรมาก ต้องการธรรมชาติหน้าเดิมๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคุณผู้ชายต้องระวังมาก กับการทำตาบน บางคนเรียกได้ว่าเสียโฉมไปตลอดชีวิต

  • คุณกลัวมากที่จะมีแผลเป็นที่ตาบน กลัวว่าหมอจะไม่เก่ง ทำตาบนแล้วมีแผลเป็นเห็นได้ชัดตลอดชีวิต อย่าลืมว่าคิ้วกับตาบนนั้น มันอยู่ติดกัน เมื่อใดก็ตามที่คิ้วถูกยกสูงขึ้นจะโดยตั้งใจก็ดีไม่ตั้งใจก็ดี หนังตาบนจะถูกยกตามขึ้นไป หนังส่วนเกินที่ไม่ได้รับเชิญย่อมต้องลอยสูงขึ้น หรือหายไปจากชั้นตา ตามปริมาณการยกคิ้ว  ชั้นตาที่เคยดูต่ำเตี้ย ย่อมต้องดูสูงขึ้น หนังตาตกหายไปได้โดยไม่ต้องผ่าตัดที่ตาบน  แถมตาบนที่เคยดูฉุ ก็หายบวมฉุด้วย

  • การบวมฉุของตาบน ไม่ได้เกิดจากการมีไขมันส่วนเกินในเปลือกตาเสมอไป ส่องกระจกดูตัวเองตั้งแต่หัวจรดเท้า แล้วพบว่าตัวเองผอมจะแย่อยู่แล้ว แบบนี้จะมีไขมันส่วนเกินในเปลือกตาได้อย่างไร  คำตอบคือให้ลองหยิบกระดาษขนาด A4 สักแผ่นหนึ่ง  แล้วใช้มือข้างหนึ่งจับขอบบน อีกข้างจับขอบล่าง จับแบบไม่ตึง ให้กระดาษที่บางเฉียบงอโค้ง  พอมองจากด้านหน้า เราจะเห็นว่ากระดาษมันอ้วนบวม ทั้งที่จริงๆแล้วมันบางแสนบาง

 
ภาพขอบบนของกระดาษเปรียบเสมือนคิ้ว ขอบล่างเป็นขนตาบน กระดาษเปรียบเป็นตาบน อาการบวมฉุของตาบนไม่ได้เกิดจากความอ้วนหนาของตาบนเสมอไป

ภาพขอบบนของกระดาษเปรียบเสมือนคิ้ว ขอบล่างเป็นขนตาบน กระดาษเปรียบเป็นตาบน อาการบวมฉุของตาบนไม่ได้เกิดจากความอ้วนหนาของตาบนเสมอไป

 

ตัวอย่างนี้แสดงให้เห็นว่าอาการบวมฉุของตาบน อาจเกิดจากความหย่อนตัวของคิ้วตกต่ำลงมาไม่ได้เกิดจากเปลือกตาบนที่หนากว่าปกติ ยิ่งถ้าเลิก(ยก) คิ้วขึ้นแล้ว อาการบวมฉุหายไปแบบนี้ ยืนยันได้แน่นอนว่าคิ้วนั่นแหละ เป็นต้นเหตุ

ถ้าเราผ่าตัดขยับคิ้วขึ้นสูงได้ เหมือนกับที่เราเลิกคิ้วด้วยตัวเอง แล้วอาการตาบนบวมฉุหายแน่ แต่เดี๋ยวก่อน  ควรส่องกระจกดูหน้าตัวอีกครั้งว่า  เราชอบคิ้วที่สูงขึ้นหรือไม่

คนเราต่างจิตต่างใจ มีความชอบในระดับความสูง หรือรูปลักษณะของคิ้วไม่เหมือนกัน หากการผ่าตัดยกคิ้ว เพื่อแก้ไขหนังตาตก ชั้นตาเตี้ย ตาบวมฉุ ทำให้คิ้วมีระดับสูงขึ้นแล้วชอบ ก็ดีไป เหมาะที่จะทำ แต่ถ้าไม่ชอบก็คงทำไม่ได้  แบบนี้ทดสอบให้ดูได้ทันทีเมื่อไปปรึกษาแพทย์ หรือเจ้าตัวจะทำเองก็ย่อมได้  ด้วยการทดลองยกคิ้วขึ้นจนตาบนดูดี  แต่ยกด้วยคิ้วในแบบต่างๆแล้วดูว่าเราชอบใบหน้าเราที่มีคิ้วแบบไหน

ผู้ที่ไม่ควรผ่าตัดยกคิ้ว คือผู้ที่มีคิ้วสูงอยู่แล้วทั้งโดยธรรมชาติ และโดยการสักคิ้วถาวร หรือผู้ที่ไม่ชอบรูปลักษณะใบหน้าตัวเอง ที่มีคิ้วอยู่ในระดับที่สูงกว่าเดิม

คิ้วที่สวย ต้องไม่ต่ำจนชิดขนตาบน หรือสูงลอยห่างจากขนตาบนมากเกินไป คิ้วที่อยู่ต่ำชิดขนตาบน เป็นลักษณะที่พบบ่อยในผู้ชายและคนแก่ เข้าใจว่าสาวๆคงไม่อยากได้คิ้วแบบนี้ ยิ่งหางคิ้วต่ำๆหน้ามันจะยิ่งดูเศร้าไปถนัด แบบเดียวกับที่ศิลปินนักวาดภาพ ใช้ถ่ายทอดอารมณ์ของใบหน้าในตัวการ์ตูน แค่วาดให้หางคิ้วต่ำกว่าหัวคิ้ว ทั้งหน้าก็ดูเศร้า ซึ่งพอจะไปงานเลี้ยง งานแต่ง สาวๆก็นั่งเขียนคิ้วหรือไปสักคิ้วให้สูงกันทั้งนั้น

จริงๆแล้ว ใบหน้าคน แค่ทำให้คิ้วสูงขึ้นหน่อย หางตาสูงกว่าหัวตาหน่อย จะเป็นคนละอารมณ์เลยทีเดียว ดูสดชื่น ดูสาวหนุ่มทันตา ส่วนคิ้วที่อยู่สูงเกินไป ทุกคนอาจนึกถึง “งิ้ว” 

ไม่มีใครชอบแน่  ฟังแล้วในใจคงนึกถามทันทีว่า  ผ่าตัดทำให้คิ้วสูง แล้วตาสวยขึ้นได้จริงหรือ

การผ่าตัดยกคิ้วที่ดี ต้องสามารถทำให้คิ้วมีระดับสูงขึ้น ในรูปลักษณะต่างๆตามใจเจ้าของใบหน้า และอยู่ได้นาน ขอเน้นว่าอยู่ได้นานด้วย คำนี้สำคัญ เพราะคนที่ไม่ชำนาญ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผ่าตัดด้วยวิธีส่องกล้อง จะไม่สามารถทำให้คิ้วยกขึ้นไปตำแหน่งหรือระดับที่สูงได้นานพอ เรียกว่า มันหลุดหล่นกลับมาที่เดิมอย่างรวดเร็ว แต่เหนือไปอีกขั้นคือ สามารถยกคิ้วได้ถูกระดับ อยู่นาน และยกได้หลายลักษณะ ได้รูปคิ้วสวยถูกใจ ต้องไม่มีของแถมไม่พึงประสงค์มาด้วย 

การผ่าตัดยกคิ้ว  ถือเป็นการผ่าตัดที่ไม่ง่าย ถ้าไม่ใช่ศัลยแพทย์ตกแต่ง  หาคนกล้าทำได้น้อยมาก เพราะหากยกคิ้ว ด้วยวิธีผ่าตัดแบบดั้งเดิม แผลยาวจากหูข้างหนึ่ง พาดข้ามศีรษะด้านบน ไปยังหูอีกข้างหนึ่ง ( classical brow lift หรือ coronal brow lift ) จะมีแผลเป็นถาวรยาว ในบางราย อาจไม่มีผมขึ้นที่ตำแหน่งแผลเป็น หนังศีรษะที่อยู่หลังต่อแผล จะมีอาการชาได้ และศรีษะมีโอกาสดูเถิก จากการดึงหนังศีรษะ และหนังหน้าผาขึ้นบนไปมากๆ เพื่อให้ยกคิ้วขึ้นได้ แนวผมเหนือหน้าผาก ย่อมต้องลอยสูงขึ้น

กรณีที่ใช้วิธียกผ่านแผลที่ขมับข้างละแผล (temporal brow lift ) จะยกได้เฉพาะส่วนหาง ทำให้หางคิ้วสูง และอาจอยู่ได้ไม่นาน แนวผมตรงขมับจะถูกดึงสูงขึ้นค่อนข้างมาก มีโอกาสที่จะเกิดศรีษะล้านเถิกมากขึ้น อีกทั้งแผลที่ขมับยาว 7-8 เซนติเมตร ด้วยเหตุนี้ จึงเกิดเทคนิกการยกคิ้ว ด้วยการส่องกล้องมาเป็นอีกหนึ่งทางเลือก เพื่อลดผลเสีย

การผ่าตัดแบบมาตรฐาน จะมีแผลขนาด 1-4 เซ็นติเมตร จำนวน 4-5 แผล บนหนังศีรษะ รวมถึงใต้หนังศีรษะ และหนังหน้าผาก  

อย่างไรก็ตาม มีโอกาสเกิดผลแทรกซ้อน เช่นเดียวกับวิธีมาตรฐาน เช่นมีเลือดคั่ง หรือบาดเจ็บที่เส้นประสาทใบหน้าที่ใช้ยกคิ้วได้  ส่วนรายละเอียดอื่นๆ ขึ้นกับเทคนิคของแพทย์ผู้ทำ เช่นการผ่าตัดยกคิ้วโดยตรงผ่านกล้อง (endoscopic direct brow lift ) จะใช้ไหมเย็บแบบปกติ เย็บดึงคิ้วจากด้านใน ใต้ผิวหนังศรีษะ ไปยึดกับตำแหน่งที่อยู่สูงขึ้นไป.

รศ.นพ.นนท์ โรจน์วชิรนนท์

ThPRS of Thailand